Voordat we bespreken hoe hypnotherapie kan worden gebruikt om fobie te behandelen, nemen we eerst even de tijd om de volgende vragen te stellen; Wat is een fobie? Waarom kan een ogenschijnlijk normale situatie of object (ding of dier) dat ons eerder niet raakte ineens angstaanjagend zijn geworden?
Een fobie is een heftige angst voor bijvoorbeeld een specifieke situatie, dingen of dieren. De eerste en meest voor de hand liggende manier waarop een fobie ontstaat, is wanneer we een traumatische ervaring hebben waarbij de fobische situatie (het gevoel van bedreiging) of het object betrokken is. Een voorbeeld hiervan is het hebben van een slechte vliegtuig vlucht en vervolgens een vliegangst ontwikkelen of gebeten worden door een hond en vervolgens een hondenfobie ontwikkelen. In deze situaties wordt gedacht dat als gevolg van de traumatische ervaring, dat angst structuren of netwerken ontstaan in het geheugen, deze vervolgens worden geactiveerd als reactie op herinneringen aan het trauma, zodat wanneer we in deze situaties worden geplaatst, onze angstreactie wordt geactiveerd en zij dan vervuld worden met een overweldigend verlangen om te ontsnappen aan de gevreesde situatie die hen aan het trauma herinnert. Als gevolg van de activering van deze angst structuren voelen zij zich vaak gedwongen om te proberen de gevreesde situatie te vermijden en hoewel dit een natuurlijke reactie lijkt, versterkt het in werkelijkheid alleen de angst structuren in het geheugen, wat de overtuiging versterkt dat deze situatie moet koste wat het kost worden vermeden en moet leiden tot verdere ontsnappings- of ontwijkingspogingen.
Vaak is de oorzaak van een fobie misschien niet overduidelijk. In feite is het niet ongebruikelijk om een angst of fobie te ontwikkelen voor een situatie die schijnbaar geen verband lijkt te houden met de traumatische situatie. Een voorbeeld hiervan is iemand die plotseling vliegangst ontwikkelt als gevolg van een traumatisch incident rond de tijd van een vlucht of die een zeer stressvolle of angstige tijd doormaakt, bijvoorbeeld een relatiebreuk. In deze situatie, hoewel de vlucht zelf niet traumatisch was, maar omdat de relatiebreuk in dit geval, de traumatische ervaring, plaatsvond dichtbij het tijdstip van de vlucht, kunnen de hersenen het vliegen dan als een gevaarlijke activiteit beschouwen. En natuurlijk wordt deze negatieve overtuiging alleen maar versterkt als vliegen wordt vermeden.
Door een combinatie van hypnose en cognitieve gedragsstrategieën te gebruiken, zijn we in staat om die angst structuren te deactiveren. Dit door die (nutteloze) overtuigingen die je ervaart te veranderen en daarmee de gevreesde situatie of het gevreesde object en die overactieve angstreactie te kalmeren.
Door hypnose te gebruiken, is de geest in staat de gevreesde situatie op een gecontroleerde en veilige manier te ervaren terwijl hij in een rustige gemoedstoestand verkeert. Dit leidt vervolgens tot adaptieve veranderingen in de angst structuren in de hersenen, wat betekent dat die situaties die eerder werden gevreesd of die angst opwekte, niet langer gevoelens van angst en onrust opwekken of de wens om de eerder gevreesde situatie te vermijden of eraan te ontsnappen.